O criado do cura
 Esto aconteceu naqueles tempos en que o Sr cura era unha autoridade,tiña as millores terras do pobo,e a sua disposicion non lle faltaba criada para os traballos da casa, e si estaba de bon ver para outros menesteres na cama.Tamén non lle faltaban criados, para cuidar dos seus cabalos,e das terras.O caso e que o cura colleuna con un criado e cada dia o mareaba con un xogo,¨cambiar o nome as cousas¨.E íballe preguntando ¿como me chamo eu?Sr.José, eu chamome Canta os Deus ¿como se chama a criada? Carmiña non e, Brazos Folga,e a cama´recuncho, a casa, altamira,o gato, trinca la rata,o rabo pestelencia,a auga,abundancia,e así un sinfín de cousas,que non veñen o caso.O criado estaba farto de tanta mofa,e decidiu poñer remedio.Mentras unha noite o cura estabase a divertir con Brazos Folga no recuncho,agarrou a trinca la rata atoulle a pestelencia un matoxo de palla o que prendeu lume,e ei vai o gato por toda a casa prendendo fogo.E despois pétalle na porta o cura mentras gritaba,lebántate,Canta os Deus que estás con Brazos Folga no recuncho,que vai trinca la rata por toda altamira con a pestelencia encendida si a abundancia non ben,altamira está fodida,eo Canta os Deus está perdido.O Sr.cura non entendia nada e so repetia,¿que dis o? ti que dis?.
martes, 20 de octubre de 2009 a las 18:16
|
|
|
A xota das pitas.
En Mougás celébrase todos os anos a sonada "rapa das bestas"... En Terroso, para non ser menos, celebrábase fai anos a "xota das pitas". Nota aclaratoria: "xota" ven de "xotar", que é o verbo onomatopéiico de facer "xxxxxxxx.." para que as pitas, e galos, se vaian. Os que o sabemos... xa o sabemos, pero nas vilas haiche moita xente iñorante, sen querer ofender. Antes non había poleiros nas aldeas. O que tiña galiñas gardábaas na corte de noite para que o raposa non as gardara na barriga. Por a mañán cedo abríaselles a porta e cada pitas ía cazar grilos a onde a levaban os pesunllos. Entón empezaba o problema propiamente dito. As mullercillas pasaran a tarde do día anterior sementando nabos, berzas e algún que outro peido fuxido, que non sempre se pode controlar o que fai o cu. Ainda non saca as orellas o sol detrás do facho xa empeza a sinfonía de todos os días...
- ¡Me cajo na cona, Maruxa, olla como me deixaron a horta toda esgarabatada as túas pitas do demoño!
- ¡E a min qué me dis! Se non queres que che entren na horta érguete ti antes e xótaas cun pau. E non te cagues na cona porque despois imos ver que fai o teu home co buraco ocupado por a merda...
- O que vou facer é sementar os nabos misturados con "martinicas" e xa verás a onde che van parar isas pitas dos collóns...
- ¡Como sementes martinicas mándoche o can á porta!
- E que me vai facer o can, se ten tanto medo que deixa que o gato coma antes a chicha e il rilla despois os ósos, se é que lle queda algo...
- María, Xuliana... deixade de berrar e xotade as pitas coma todos. Tamén son animaliños de Deus e sempre se lles escapa un ovo fóra do poleiro que pode alimentar a quen o atope...
A Remedios era unha muller das portas, a quen lle conviña que as pitas andiveran soltas porque sempre se lles caía algún ovo nos palleiros e ila tiña un cheiro especial para atopalos. Por iso digo eu que por a mañán, ó romper o día, a gramola de sempre repetía o mesmo disco ata que algún galo cos ferrotes onde deben estar sosegaba todo co seu "¡Cocorocooooooooo..". Entón calaban as pitas, as Marías e ata o cura da parroquia tiña medo de tocar a misa por se o galo lle escachaba as campas a peteirazos... Peteirazos son uns homes moi fortes que viven en Peteiros, Pontevedra, e son capaces de escachar penedos cos dentes. Os dentes non os quitan para escachar os penedos con dinamite.
¡Xa está ben de carallada por hoxe! Vou calar, porque como entre en escea a cabra da Lexión... é capaz de acabar cos nabos que non arrincaron as galiñas. E vale máis un nabo na caso que un cento na do veciño.
Eu son Paco.
lunes, 12 de octubre de 2009 a las 13:35
|
|
|
En Terroso houbo cousas importantes.
O telar da tía Hermesinda: Unha das cousas que máis me chamaban a atención de pequeno era o téquele téquele quer facía a tía Hermesinda cando se puña a tecer farrapeiros de liño ou lan naquela casiña pequena baixando da eira do cura cara as hortas... Ás veces ía con miña nai ás berzas para facer o caldo e ila sempre quería ir saudar á súa amiga. Mentres ilas falaban eu fixábame en todos aquiles pauciños e fíos que se entrelazaban formando unha tea de araña que o mesmo podía acabar no leito como de farrapeiro para poñer os pés no inverno. Pasaron os anos e desapareceu, ou ó menos eu non souben a onde foi parar. E podo asegurar que era unha obra de arte.
O torno do Toño: Xa falei dil un día, inda que só para dar unha reseña. Moitos días, cando eu viña coas vacas de cara Os Inxertos ou Vilardeseu, tiña que pasar por a fonte do Pilo. Ó ladiño mesmo da fonte estaba a carpintería do Toño, que me contestaba con moi boas palabras. A miña curiosidade era moita e sempre me achegaba á porta por ver o que había dentro. Como era un torno a pedais e tiña moitos trebellos en movimento non me atevía a achegarme moito, xa que semellaba un pequeno monstruo.
A fonte do Choupín: Se mal non me informaron no arquivo da Cabanca do Potiño a primeira casa moderna que se fixo na aldea foi na que vivía no meu tempo o sr. Xosé, coñecido máis por O Choupín. Se alguén queda da súa familia que non tome a mal o que estou a dicir, xa que a miña intención é só de facer rir á xente, cousa que hoxe non é tan doado sen meterse en política rastreira. O tío Choupin e a tía María eran meus bons amigos. Pois ó que viña. No fondo da escaleira tiña unha fonte, que inda hoxe se pode ver, penso. Como no inverno se arrepiaba o corpo con só sacar o narís por a porta, o tío Xé quixo entrenar a cabra para que lle subira auga da fonte sen que il tivera que sair da casa. A primeira noite inda lle trouxo unha cunca na boca; mais a segunda noite había un carambelo na escaleira que calquera baixaba por ila... A cabra intentouno e alá vai de cabeza á fonte, quedando feita un xelado de albaricoque... Como lle fallou o da cabra o tío Choupin quixo facer tratos co demo; mais díxolle que por algo vivía no inferno... E tiña razón o demo: Para qué pasar frío tendo boa calefacción na casa...
Nota aclaratoria: Isto é unha broma, con todo o respecto.
Outra cousa importante era o castiñeiro do Simón, que semellaba un fortín. Lembro que se entraba a rás de terra entre uns toxos e fentos, subíase por o cacharofo arriba ata chegar a un buraco que facía de ventá e por o que se podía vixiar todo Valcobo e máis abaixo. Dícían que alí pasou agochado o Simón máis de medio ano antes de fuxir cara Portugal... Que lle fora ben na vida. Perto do buraco do moucho, que era o que semellaba a ventá vista de fóra, había uns debuxos feitos a navalla que debían facer referencia ó comunismo de aqueles tempos... O dito castiñeiro xa pasou a mellor vida, xa que o lume borra todo.
Unha das cousas que máis me doe que desapareceran son os muíños, tanto o do tío Xé á Cernada coma o do tío Francisco á Lama. Inda me acordo cando, naquel verán tan seco, quixeron acoplarlle o motor da malladora do tío Ceferino e case vai o muíño por a Costa da Sancha arriba cara Filgueira. Era moito motor o da malladora do tío Ceferino. Mira se era grande que para poñelo en marcha había que comer antes un xamón por coller forza no brazo e mover a dinamo...
Un día estaba a tía Delores a do tío Domingo "o Barrigas" comendo unha codia de pan xusto debaixo dos ninos das anduriñas da casa vella dos meus pais, na eira da Forxa. Ela vivía na casa do Polito (que Deus teña con IL). A tía Delores rillaba como podía na codia e no seu pensamento pedíalle a Deus que lle agrandara as golas xa que lle arrincara as moas, pois o pan só baixaba moi mal. Deus sempre escoita as peticións axeitadas. Sen decatarse xiquera, un anduriño saca o cú por a porta e solta dous chouriciños coma dúas estrelas. E van cair xusto no pan... Véndoo a tía Delores, con todo o seu bon humor de sempre, dixo ben alto para que todos se enterasen do milagre: "Gracias, meu Deus, por botarme un lardiño con que untar iste pan que me deixache cocer no forno fai dous meses"...
E que antes cocían o pan no forno e a fornada tiña que durar ata que se acababa... Isto foi certo, inda que un chisco amañado.
Hoxe está o día como para ir ás roquiñas. Un saúdo dende Vigo para todos os amigos, e tamén para os outros, qué carallo. Maruxa, o do chicolate ten moita historia. É coma o da outra que asou a manteiga nun guizo... Escribe máis, que ando eu só e podo aburrir á xente con tanta parvada, ben intencionada por suposto.
PacoBarxa.
domingo, 11 de octubre de 2009 a las 12:53
|
|
|
O CHOCOLATE DO CURA
Acabo de facer unhas poucas feixós con enchido de chocolate(invítobos a merenda si queredes)O caso e que me recordei dun caso que lle aconteceu a unha muller de Soutocobo.A Sra X(non recordo o nome) unha boa muller según contaban,xa que na
sua casa tiña acollida,abrigo e algo para comer todo aquel que alí se acercaba,e como non, tamén o cura cando ia a bendecir as casas e a outros menesteres.E aqueles tempos en que poucos coñecian e menos probaran o chocolate, o cura chegou un dia cunha libra daquelas para derfacer, e facer un chocolate a taza,e díxolle a Sra x, mentras bendecimos unhas cantas casas prepare este chocolate.Voltou o cura sentou a espera do chocolate e non daba chegado,eló non o ten feito?,si home si,boteino a coer o pote do caldo e agora non o atopo.O cura decatandose da ignorancia da muller en canto o chocolate dixolle,deixe Sra deixe e se lle parece ben traigame unha cunca de caldo, o fin yo cabo comerei chocolate.
sábado, 10 de octubre de 2009 a las 20:10
|
|
|
Os zarabetos.
Hai moitos anos, alá no século pasado, contábame miña nai un conto moi semellante a unha profecía. Eu de neno era de poucas luces, unha porque o mestre, don Pedro, pasaba o día a durmir enriba do bidón que facía de estufa, e outra porque ainda non tiña chegado a electricidade. E iso nos nenos síntese ben... Entón mandáronme cos frades. Medrei e fun comprendendo algo da vida, non moito porque a xente non te deixa.
"Había na Galicia de fai séculos unha muller rica e goapeteira que tiña dúas fillas que fora mellor que as afogara cando naceron. Herdaran de súa nai unha certa garrideza por fóra, xa que por dentro non había por onde collelas... A muller pasaba a vida de pazo en pazo servindo a señores e cabaleiros da mellor maneira que sabía, e debía saber facelo ben porque en todos os pazos e pacios era moi acollida... Nunha daquelas saídas pasou alá por terras de Castela e enterouse de que o rei quería casar ó seu fillo o príncipe cunha fermosa rapaza que tivera un chisco de siso e benfeitura. Que fose intelixente era o de menos, xa que daquela só pensaban os homes e o mundo camiñaba cara adiante... Vense a muller a casa e fala coas súas raparigas por ver se o herdeiro da coroa de Castela lle daba un posto de traballo na alcoba, inda que fose facendo o leito...
Pero as mozas tiñan a lingua cosida e xa sabemos que así non hai maneira de pronunciar as eses... -"Cando veña o príncipe non se vos ocurra dicir nen unha palabra. Moitas venias e sorrisos e que pense que sodes o máis fermoso que tose baixo as estrelas". -"Zi, miña nai, zi"... -"¡Non faledes nada!".
E a nai tivo que volver ás Asturias por quentar algúns palleiros no inverno. E foi entón cando chegou o príncipe ó pazo da nosa muller. As mozas estaban a facer o caldo nun pote que daba ben para elas e para os sete porquiños que coidaban na cortella. Entra o príncipe e elas desfanse en gracias e rebiritroques, tantos que a máis nova, moi semellante a unha cebola a medio criar, pisou a saia e alá cae de costas deixando á vista todo canto Deus lle deu coa axuda de súa nai. Con mala sorte ponse o pote a ferver e a botarse fóra, que cáseque apaga o lume. Entón Ánxela dille á irmá: -"Fúfaze o pote, Arcánzela". -"¡Quítalle o teto e mítelle a tuturulé!". -"Olla que dizo a nai que non falazacemoz..."
E alá se vai o conto para o Carmanchón (o carallo para os que non son de Terroso).
Non sei moito a que ven todo isto, inda que me trae á memoria a todos ises que dan as grazas cando hai xuizos nos que se comen chouricios e outras trapalladas da lingua... ¡Co bonito que é o galego ben falado e escrito! O príncipe castelán foise rindo e non parou ata chagar a Ponteferrada, que era alá no Bierzo onde só comían bercias ( léase "couvellas").
Hoxe erguínme co pé dereito, menos mal...
Paco.
jueves, 08 de octubre de 2009 a las 12:31
|
