A carabuña das cereixas.
Contaba meu pai que fai moitos anos houbo un rapaz en Terroso que fixo que Napoleón perdera a guerra de Rusia. Pois resulta que unha muller tivo un fillo que atopou debaixo dunhas xestas cando ceibaba as cabras de súa nai, que pai non tiña. Os pastores no agro sempre estaban de parola e ás veces a pirola (perdón, a parola) non sabe estarse quieta e métese en camisas de once baras... O rapaz medrou, como case que todos naquel tempo, entre as cabras. Non quere dicir isto que fose un cabrón, inda que co tempo tivo malas experiencias por culpa dos cornos... dun carneiro que o deixou patas arriba na porta da Tulla xusto cando estaban a celebrar o concello... O rapaz tiña catro anos e pesaba setenta e sete quilos, non por groso senon porque levaba camiño de xigante. O caso foi que no tempo das cereixas o rapaz inda non as probara por primeira vez. Súa nai engatuóu por unha cerdeira arriba e chimpou uns bons carrolos para que comera o rapaz e tamén as cabras, que sempre agradecen calquera lambuxada. Cando o rapaz víu que as cabras comían aquelas bolas vermellas tamén se puxo a probar. A primeira cereixa non lle pareceu moi alá... inda que axiña lle colleu gosto e, vendo que as cabras eran moito máis agudas ca il en rillar, collía as cereixas coas dúas mans e engulía coma un sapo se lle poñemos na boca un cigarro aceso... O condanado do raparigo, que debía ser medio portugués por o xeito de escarranchar as pernas, comeu máis dun vendimo de cereixas. Xa non miraba se estaban maduras, se tiñan habitante nin tales carneiros... Tanto papou que caíu debruzado co bandullo cara o ceo sen saber por onde estaba o norde ou a Virxe de Portas Abertas... Cando súa nai se achegou ó pé del o rapaz bufaba coma unha vaca a parir... Ela axiña se decatou de que comera demasiada metralla e que en poucos momento empezarían os fogos artificiais... Resulta que nese intre pasaban por o camiño, a trinta ou corenta metros, un fato de soldados dos que Napoleón mandara para que roubaran por alí todo canto de bon atopasen. A muller, que xa lle roubaran seis cabras e outros pelouros, colle ó rapaz por os pés, pono de cú cara os franceses, báixalle as cilouras que mercara en san Vicente ó vir dos Aflíutos, mételle un pano na boca para que o vento saíra todo por detrás e dando un pulo de sete légoas vai cair mesmo enriba do bandullo do fillo. ¡`Tiñades que velo! Por aquil "ollo flautista" saíron máis balas das que se dispararon no desembarco de Normandía. Máis da mitade dos franceses quedaron esparexidos no camiño e os poucos que puideron fuxir non pararon ata que Napoleón os mandou a bonaparte, con cagarolas. ¡Mira que fuxir do frente por medo ás carabuñas das cereixas dsparadas por o cú dun meniño..! A que se lle conte... O emperador dos franchutes tomouno tan a peito que formou un exército de un millón de casacas para vir a Terroso vingar a ofensa. Menos mal que lle fallou o XPS e amañeceu en Moscú onde lle untaron a badana. Do neno non se soubo máis, inda que se sospeitan moitas aventuras que viñeron máis logo... En Terroso pasábache cada cousa....
PacoBarxa.
lunes, 07 de junio de 2010 a las 20:37
|
O gran dia de Terroso
Fai anos, cando todos esperábamos o dia do Corpus como o dia grande do pobo, aunábamos esforzos para que o dito [tres dias ai no ano que relumbran mais co sol Jueves Santo,Corpus Cristi e o dia da Ascension] fose unha realidade e pra disfrutar de unha festa con ilusion e ledicia.Era o dia de estrear un vestido, unha camisa, alguha cousiña, que despois era a dos domingos do resto do ano.Tamen era o dia de lucir as mellores pezas da cama, as que tiñan mais bonitos bordados, os millores coloridos, con elas adornabanse as ventás,as barandas das escaleiras ata colgando de unha corda,tapábase os espacios que quedaban entre casa e casa.Xa uns dias antes comenzabase a limpar as calles,retirando de elas o esterco que durante o ano se facia con ,toxos carqueixas,xestas... e logo de boa mañán,alfonbrabanse con flores collidas no monte de xestas, torgeiras, etc. o caso e que as calles tivesen colorido [non pensedes que so e tradicion, as alfombras das calles e prazas de Toledo, Sitges,Ponte Areas,etc en Terroso xa esistia fai ben anos]O facer a misa sempre estaba mais de un cura e na procesion, o paso da Ostia Sagrada dende as ventás tirábanse pétalos de rosas [amin gustabame ir para a casa do tio Alberto porque desde a ventá podia tirar mui ben os pétalos e ver a procesion de xente que tardaba un bo anaco en pasar]o mismo tempo que repenicaban as campas e tiraban fogetes.........Que teñades boas festas cales quera que estas sexan.Saudos
domingo, 06 de junio de 2010 a las 19:25
|
TERROSO
Un lugar para visitar con moita vexetación, fontes, castiñeiros centenarios e a sua igrexa no medio do pobo. Pena que teña un asceso tan malo xa que a carretera esta en moi mal estado, é hora de que se acorden un pouco de nos, xa que é o pobo mais grande do concello.
jueves, 03 de junio de 2010 a las 22:03
|
Os seitureiros de Valdelagón.
Unha noite estaban o Ramón, a Pura e a Carlota arredor da lareira queimando a última xesta que lle quedaba para cocer a última raba que lle emprestara a muller do tío Casumilo. A Carlota xa era máis vella que dicilo, a Pura non sabía que facer con aquel changallo de corpo que súa nai lle dera e o Ramón volvérase máis xordo que os Penediños da serra porque nunca lavaba as orellas por dentro, que por fóra sempre as tiña pingando porque lles chovía en casa coma na tufeira dos muíños da Cernada. Estaban a falar de como ir á seitura a Castela, que daquela viña sendo como a Alemania de tempos despois. Para que non se enterase moita xente da aventura que ían comenzar, decidiron sair de noite. Meteron unhas poucas cousas nun saco e botáronllo ás costas ó burro, que estaba tan fraco que tiña que pasar tres veces por o mesmo sitio para facer sombra... Para que o galo non os delatase cando saíran de casa retorcéronlle o pescozo entre a Pura e a Carlota, xa que era un galo de moito cacarexar e tiña máis forza que o cabalo do cura don Xosé. A Pura e a Carlota ían dediante ó tempo que o Ramón recollía o que elas deixaban...
- ¡Ramón-dille a Pura-, cerra a porta!
O home, xordo coma os coucóns das rodas do carro, entendeu que collera a porta e botouna ás costas despois de arrincala da parede. Como as mulleres ían por diante ningunha se decatou do choio. Andiveron toda a noite e xa chegaran máis alá de Lamardeite, onde se algún ten sono é mellor que se deite. O burro levaba as ferraduras darrastro e queixábase de que non comera nada dende que saíra de casa. A Carlota non sabía que facer co pano da cabeza, que era tan vello que algúns decían que o herdara de María Madalena, a de Moialde, que se afogou por meter o cú nun balde. O caso foi que decidiron parar e durmir un pouco debaixo dun freixo que medraba na beira do Mente, o río aquel que pasa por a Veiga despois de deixar pendurado do monte ó Seixo... Deitáronse a durmir. Inda non levaban unha hora a bafexar, esperta a Pura, que era a que tiña os ouvidos máis limpos, e dille ós irmáns...
- Paréceme que ven xente a falar río abaixo. Vai ser mellor subir ó cuturiño do freixo que sempre estaremos máis seguros.
- ¿E o burro..?
- Bótao ó rigueiro, que ten sede e saberá defenderse.
E alá engatuñan os tres ata chegar á parte máis alta do freixo, que, ó ter tanta folla, non deixaba ver nada dende abaixo. Eles alá se empolican como poden e o Ramón coloca a porta de tal xeito que lle sirve de cama. Agardan un chisco e chegan cinco homes, que axiña deciden pasar o que queda da noite debaixo do freixo, que sempre os librará do orballo da mañán. Como fai fresco acenden unha fogueira e póñense arredor a falar. Ún deles saca unha cazola dun saco e pona no lume coa intención de facer a cea. Colle auga do rigueiro, que pasaba á carreiriña dun can do lugar onde acamparan, e bota a cocer unhas patacas que roubaran no san Lourenzo. Entón o que facía de xefe dille ós outros...
- Amigos, mañán seremos ricos porque poderemos roubar ós que volven de Castela cos petos cheos; pero ista noite hai que conformarse co que nos caia do ceo.
- Pois o que facía falla era un pouco de aceite para fritir as patacas...
O Ramón, que esta vez ecoitou ben o que se dicía, bótalles unha boa mexada que vai cair xusto na cazola.
- ¡Gracias a Deus, que nos botou aceite do ceo! Por qué non nos bota tamén uns chouriciños...
A Carlota, que preparaba unhas androllas que daba medo comelas, sóltalle unha lengoíza de tres furcos que tamén cae na cazola. Non vos podedes imaxinar a ledicia dos cinco homes ó ver cumplidos os seus desexos.... Entón o xefe, que non cría nen na sombra que botaba cando facía sol, di a berros para que o escoitasen ben..
- ¡Deus, xa que nos botache a comida por qué non nos mandas tamén unha mesa para estar máis cómodos!
Cos berros esperta o Ramón e dá un pulo enriba da porta. Perde o equilibro e alá ven o home, a porta e as dúas irmás a esvarar freixo abaixo. Ós homes, ladróns de camiños, non lles deu tempo a dicir Xesús e quedaron esmagados coma as uvas no lagar despois de pisalas. Co ruído o burro empezou a ornear, as merlas do rigueiro a facer tanto barullo que espertaron a parella da guarda civil, que estaba a durmir agochada nunha xunqueira. O caso foi que, entre bailes e danzantes, o Ramón, a Pura e a Carlota volveron para casa co burro cargado de quincalla e non llo contaron a ninguén. Eu sóubeno porque llo ouvía contar á Pura mentres me daba a teta, xa que á miña nai fóiselle o leite e a Pura acababa de perder un meniño e non sabía que facer co leite. Algo ten de conto, inda que moito pédese consederar historia real. A lengoíza da Carlota era un cagallón que ben fritido daba de comer a un reximento de franchutes nos tempos de Pepe Botella. ¡Alá vou!
PacoBarxa.
sábado, 29 de mayo de 2010 a las 22:07
|
As fungadeiras.
Fai uns días no Luar do Galloso falaba un home das "soadeiras", uns palitroques feitos de táboa cunha baraza de case un metro, que se fai xirar con forza e produce un son semellante ó bufido dun reactor... Paréceme moi ben que a xente tente deixar constancia dos trebellos que se facían antes por os rapaces, que, non tendo consolas e outros aparellos electrónicos, inventaban o que fose para matar o tempo de xeito lúdico (xogando). Nós en Terroso faciamos as cousas da mesma maneira, inda que a materia prima ás veces era moito máis elemental. Abondaba unha pequena lasca alongada, unhas vergas de xesta ou xuncos machacados para facer unha fungadeira das que fongaban de verdade. Algunha vez fungaba de máis porque coa forza rompía o fío e a pedra pasábache triscando nas orellas ou onde cadraba... ¡Mira que non fixen eu fongadeiras! Unhas eran de corda larga, para facelas xirar por enriba da cabeza, e podían producir un son bastante forte. Despois estaban as de "molinete", que non era outra cousa que unha táboa redonda ou alongada con dous buratiños ben centrados por os que pasaba a baraza formando un lazo para poder darlle impulso. Se lles facías dentes fungaban como demoños e ata cortaban calquera cousa que pillasen por diante. Algunhas veces partía a corda e levabas un moquete nos dentes, se non tiñas tino. Se alguén quere saber como eran de verdade... pode pedir máis aclaracións. De pequenos faciamos moitos endeños que agora nen xiquera se imaxinan. Nós, o Luis e máis eu, tiñamos no prado do Valeciño un muíño de auga que batía nunha lata e de noite metía medo a calquera que pasase por o lugar... ¡Anda o demo a bater no ferro para facer cadeas coas que levar presa a xente que rouba de noite! Cousas de rapaces... O que se lembre de tales trebellos que conte o que saiba, como poden ser as ruxideiras de xuncos, os subiotes de casca de pau verde, os "vibráfonos" feitos das vides, os estraloques de sabugueiro con balotes de tascas de liño... (Para moitos estarei falando en sudanés)..., os "nunús" feitos coas abrotias da Xeria e as polboretas de papel para cazar ráns...
PacoBarxa.
sábado, 29 de mayo de 2010 a las 12:11
|